Khi thời tiết trở lạnh, trẻ sơ sinh là đối tượng dễ bị nhiễm lạnh nhất vì cơ thể còn non nớt và khả năng giữ nhiệt kém. Để con luôn khỏe mạnh, mẹ cần biết những bộ phận cần giữ ấm cho trẻ sơ sinh. Việc che chắn đúng chỗ không chỉ giúp bé ngủ ngon, ít quấy khóc mà còn phòng ngừa được nhiều bệnh về đường hô hấp.
1. Dấu hiệu trẻ bị lạnh khi ngủ mà cha mẹ cần lưu ý
Trong lúc ngủ, trẻ sơ sinh rất dễ bị mất nhiệt. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu thiếu ấm sẽ giúp cha mẹ điều chỉnh kịp thời để con ngủ ngon và an toàn hơn:
Kiểm tra lưng và bụng: Nếu lưng bé lạnh khi chạm tay vào, chứng tỏ trẻ chưa đủ ấm. Ngược lại, bụng và ngực nên duy trì trạng thái ấm áp.
Tay chân lạnh bất thường: Tay, chân trẻ thường lạnh hơn các vùng khác, nhưng nếu chuyển sang xanh tái hoặc đổ mồ hôi nhiều thì có thể là dấu hiệu thiếu nhiệt nghiêm trọng.
Da mặt, môi tái hoặc xanh nhạt: Đây là cảnh báo tuần hoàn máu kém, thường do cơ thể không được giữ ấm đủ.
Run rẩy, ngủ hay giật mình: Trẻ run nhẹ, hay tỉnh giấc hoặc quấy khóc ban đêm có thể do phòng quá lạnh khiến giấc ngủ không sâu.
Thở nông, da nhợt nhạt: Một số bé thở không đều, mặt tái nhợt khi bị lạnh. Lúc này cần chú ý tăng cường quần áo hoặc chăn ấm để giúp trẻ ổn định nhiệt độ.
2. Những bộ phận cần giữ ấm cho trẻ sơ sinh
Giữ ấm cho bé vào ban đêm không có nghĩa là quấn chăn kín mít hay mặc thật nhiều lớp quần áo. Quan trọng là cha mẹ cần biết những vị trí cần giữ ấm nhất để bé vừa an toàn, vừa ngủ ngon.
Cổ
Cổ là nơi dẫn oxy và dưỡng chất từ tim lên não, đồng thời chứa nhiều dây thần kinh quan trọng. Nếu để lạnh, bé dễ mắc các bệnh về đường hô hấp như viêm họng, ho hay rát cổ. Vì vậy, khi ngủ, đặc biệt vào mùa đông, cha mẹ nên chú ý giữ ấm vùng cổ cho con bằng khăn mỏng, khăn sữa hoặc quần áo có cổ phù hợp.
Giữ ấm ngực
Phổi là cơ quan trao đổi khí, giúp bé hít thở thuận lợi và cung cấp oxy cho cơ thể. Nếu bị lạnh, bé dễ mắc các bệnh về đường hô hấp, ho hoặc viêm phổi. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt chú ý giữ ấm vùng ngực cho con. Ban đêm nên tránh tắm muộn và luôn giữ phần ngực bé ấm áp bằng quần áo phù hợp hoặc đắp chăn mỏng vừa đủ.
Lòng bàn chân
Lòng bàn chân của trẻ sơ sinh rất mỏng và dễ bị lạnh vì lớp da chưa hoàn thiện. Hơn nữa, chân nằm xa tim nên máu lưu thông kém hơn các bộ phận khác. Nếu để lòng bàn chân lạnh, sức đề kháng của bé sẽ giảm, dễ mắc bệnh. Vì vậy, cha mẹ nên cho bé mang tất mềm, thoáng để giữ ấm bàn chân, nhất là khi ngủ ban đêm.
Bụng
Bụng là nơi tập trung nhiều cơ quan tiêu hóa. Nếu để lạnh, bé dễ gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa như lạnh bụng, tiêu chảy. Trẻ sơ sinh lại hay cử động mạnh, tay chân vung vẩy làm quần áo bị xô lệch, khiến bụng dễ bị hở. Vì vậy, cha mẹ nên luôn giữ ấm vùng bụng cho bé. Dù mùa hè, mẹ vẫn có thể đắp một chiếc chăn mỏng ngang bụng hoặc chọn quần cạp cao để bảo vệ bụng bé khi con ngọ nguậy.
Đầu và tai
Đầu và tai là những vị trí nhạy cảm, dễ bị ảnh hưởng khi trời lạnh, đặc biệt vào ban đêm mùa đông. Nếu không được giữ ấm, trẻ có thể bị đau đầu, nhức buốt hoặc dễ mắc các bệnh về tai – mũi – họng. Cha mẹ có thể đội mũ vải mềm hoặc dùng mũ trùm tai để giúp bé ấm áp mà vẫn thoải mái.
Mũi
Mũi là cơ quan hít thở trực tiếp, đưa oxy vào cơ thể. Tuy nhiên, gần như không có cách giữ ấm mũi trực tiếp cho trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần chú ý điều chỉnh nhiệt độ phòng, tránh để bé nằm ngay luồng gió quạt hoặc máy lạnh để hạn chế việc hít phải khí lạnh.
3. Tầm quan trọng của việc giữ ấm đúng cách
Trẻ sơ sinh có khả năng điều hòa thân nhiệt còn rất hạn chế, do đó việc giữ ấm đóng vai trò quan trọng để bé phát triển khỏe mạnh. Khi được giữ ấm vừa đủ, cơ thể bé duy trì thân nhiệt ổn định, giúp các cơ quan hoạt động trơn tru hơn. Bé sẽ ngủ sâu giấc, ít giật mình, nhờ vậy hệ miễn dịch cũng được tăng cường, giảm nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp và tiêu hóa.
Tuy nhiên, không ít cha mẹ vì quá lo lắng mà ủ bé quá kỹ: mặc nhiều lớp quần áo dày, đắp chăn nặng hoặc quấn chặt. Cách này có thể khiến bé bị bí, ra nhiều mồ hôi. Khi mồ hôi thấm ngược vào da, bé lại dễ bị nhiễm lạnh, hăm da hoặc thậm chí mất nước. Vì vậy, giữ ấm đúng cách không chỉ đơn giản là che chắn nhiều mà còn là giữ cân bằng: vừa đủ ấm, vừa thoáng khí.
4. Nguyên tắc giữ ấm an toàn cho trẻ sơ sinh
Để giữ ấm hiệu quả mà vẫn đảm bảo an toàn, cha mẹ nên lưu ý một số nguyên tắc cơ bản:
Trang phục: Không cần mặc quá nhiều lớp. Thay vào đó, chọn quần áo chất liệu cotton mềm mại, thấm hút tốt. Với thời tiết lạnh, có thể mặc thêm 1–2 lớp vừa phải, tránh quần áo len dày gây ngứa ngáy hoặc bí mồ hôi.
Chăn đắp: Chỉ nên đắp vừa ngang ngực hoặc bụng, tránh che kín mặt vì dễ gây khó thở hoặc nguy cơ ngạt. Với trẻ hay đạp chăn, cha mẹ có thể dùng túi ngủ hoặc chăn quấn chuyên dụng để giữ an toàn.
Nhiệt độ phòng: Mức lý tưởng là từ 26–28°C, kết hợp độ ẩm thích hợp để tránh khô mũi, khô da. Cha mẹ nên tránh bật điều hòa quá lạnh hoặc để quạt thổi thẳng vào người bé.
Quan sát thường xuyên: Kiểm tra vùng gáy hoặc lưng bé để biết con có đang ấm vừa đủ không. Nếu vùng này ấm nhưng không ướt mồ hôi, nghĩa là nhiệt độ đang phù hợp.
Giữ ấm đúng cách cho trẻ sơ sinh là yếu tố quan trọng giúp bé ngủ ngon, tăng sức đề kháng và hạn chế bệnh vặt trong những năm tháng đầu đời. Cha mẹ chỉ cần lưu ý giữ ấm các bộ phận trên kết hợp điều chỉnh nhiệt độ phòng hợp lý, bé sẽ luôn cảm thấy thoải mái và an toàn. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bố mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc và giữ ấm cho con yêu.