Tại sao kiêng không được đổ sữa mẹ – Vì sao lại có quan niệm này ?

Chắc hẳn nhiều mẹ từng nghe ông bà, người lớn dặn dò rằng “sữa mẹ tuyệt đối không nên đổ đi” vì đó là nguồn dinh dưỡng quý giá cho con. Lời khuyên ấy khiến không ít mẹ băn khoăn: liệu việc “kiêng đổ sữa” có mang ý nghĩa gì đặc biệt không, và trong những trường hợp buộc phải bỏ sữa thì nên xử lý thế nào để vừa yên tâm, vừa không cảm thấy lãng phí.

1. Tại sao lại có quan niệm kiêng đổ sữa mẹ ?

Từ xưa đến nay, trong nhiều gia đình Việt vẫn tồn tại quan niệm kiêng kỵ chuyện “đổ sữa mẹ”. Người ta thường tin rằng sữa mẹ là “lộc trời ban”, không chỉ chứa đựng nguồn dinh dưỡng quý giá mà còn là biểu tượng của tình thương và sự kết nối vô hình với “vía” của em bé. Chính vì vậy, việc bỏ đi sữa mẹ bị coi là điều không may mắn, vừa lãng phí, vừa khiến nhiều người lo sợ mẹ sẽ mất sữa. Niềm tin này đã ăn sâu và trở thành thói quen truyền lại qua nhiều thế hệ.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc đổ bỏ sữa là cần thiết để bảo vệ sức khỏe của bé:

• Sữa đã hâm nóng hoặc rã đông quá lâu (thường quá 1–2 giờ) có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, không còn an toàn cho bé sử dụng.
• Sữa dư thừa sau cữ bú cũng nên bỏ đi, vì lúc này sữa đã tiếp xúc với miệng bé, có thể lẫn vi khuẩn và không nên bảo quản lại.
• Bảo quản sữa sai cách, mẹ đang uống thuốc hoặc sữa quá hạn (quá thời gian khuyến cáo trong ngăn mát hoặc ngăn đông) cũng cần được loại bỏ để tránh nguy cơ tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa cho trẻ.

Việc kiêng đổ sữa mẹ là một nét văn hóa dân gian mang tính biểu tượng, thể hiện sự trân trọng nguồn sữa quý. Nhưng đồng thời, mẹ cũng cần hiểu rằng sức khỏe và sự an toàn của bé mới là yếu tố quan trọng nhất. Nếu buộc phải bỏ sữa trong những trường hợp không đảm bảo chất lượng, mẹ hãy yên tâm rằng điều đó hoàn toàn đúng đắn và cần thiết.

Sữa mẹ nên đổ đi đâu ?

Khi buộc phải bỏ sữa thừa hoặc sữa đã hâm quá lâu, mẹ có thể pha loãng rồi đổ xuống bồn rửa, sau đó xả sạch nước để đảm bảo vệ sinh, tránh mùi khó chịu và không thu hút kiến. Ngoài ra, nếu lượng sữa nhiều, mẹ cũng có thể pha loãng rồi tưới cây – vì sữa mẹ chứa nhiều chất dinh dưỡng, có thể coi như một loại phân bón tự nhiên.

Điều quan trọng nhất là mẹ không nên tiếc mà cho bé bú lại phần sữa đã bị mất chất hoặc nhiễm khuẩn, bởi hệ tiêu hóa của con còn rất non nớt. Dù có chút xót xa khi phải bỏ đi, nhưng đây là cách an toàn nhất để bảo vệ sức khỏe bé yêu.

2. Sữa mẹ vắt ra mẹ có uống được không ?

Làm mẹ rồi mới thấm, để có được từng giọt sữa cho con là cả một hành trình không hề dễ dàng. Đó là sự cố gắng ăn uống đủ chất, giữ cho tinh thần thoải mái, đến những đêm thức khuya, dậy sớm kiên nhẫn vắt sữa. Người ta vẫn thường gọi sữa mẹ là “vàng lỏng” cho trẻ sơ sinh – và quả thật đúng như vậy.

Sữa mẹ không chỉ đơn thuần là nguồn dinh dưỡng, mà còn là “kho báu” chứa đựng kháng thể, hormone, enzyme tiêu hóa và các yếu tố miễn dịch tự nhiên mà cơ thể mẹ tạo ra dành riêng cho con. Đây là thứ duy nhất trên đời được sản xuất riêng biệt cho bé, vừa cung cấp dưỡng chất, vừa bảo vệ sức khỏe toàn diện. Đằng sau mỗi giọt sữa còn là tình yêu thương, là sự hy sinh, nỗ lực bền bỉ của người mẹ – điều mà không loại sữa công thức nào có thể thay thế.

Vậy sữa mẹ vắt ra, mẹ có uống được không ? Thực tế, mẹ hoàn toàn có thể uống chính sữa của mình, về mặt an toàn sữa mẹ chẳng khác gì một loại “sữa tươi tự nhiên” do chính cơ thể tạo ra. Nếu bạn thấy tiếc thì có thể uống, tuy nhiên cần hiểu rằng sữa mẹ vốn được thiết kế sinh học để phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng đặc thù của trẻ sơ sinh, chứ không phải để bổ sung năng lượng hay dưỡng chất tối ưu cho người lớn.

3. Các cách để hạn chế lãng phí sữa mẹ

Chia nhỏ khẩu phần trước khi hâm

• Chia sữa thành các túi/bình nhỏ (30–60ml) để hâm vừa đủ mỗi lần bé bú.
• Khi bé bú hết, mẹ chỉ cần hâm thêm, tránh sữa thừa phải bỏ đi.

Chỉ hâm vừa đủ lượng bé bú

• Dựa vào thói quen bú của bé để ước lượng.
• Ví dụ bé thường bú 80ml thì mẹ chỉ nên hâm khoảng đó, không nên hâm dư nhiều.

Dùng thìa hoặc cốc nhỏ để thử bé

• Nếu chưa chắc bé có đói không, có thể cho bé thử 10–20ml trước.
• Khi thấy bé bú ngon miệng thì mới hâm thêm phần lớn hơn.

Nên ưu tiên cho bé sử dụng sữa đã trữ lâu hơn

• Khi bảo quản trong tủ lạnh hoặc tủ đông, mẹ nên áp dụng nguyên tắc “first in – first out” (sữa trữ trước thì dùng trước).
• Như vậy vừa đảm bảo bé nhận được sữa còn trong hạn tốt nhất, vừa tránh việc phải bỏ sữa đã để quá lâu.

Theo dõi lịch bú của bé

• Ghi chú giờ giấc và lượng sữa bé thường bú mỗi ngày.
• Nhờ đó mẹ dễ canh đúng lượng sữa cần chuẩn bị, không bị dư thừa.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tự nhiên vô cùng quý giá, chứa đầy đủ dưỡng chất và kháng thể cần thiết cho sự phát triển toàn diện của bé. Chính vì vậy, mỗi giọt sữa đều đáng trân trọng và không nên để lãng phí. Việc biết cách bảo quản, hâm sữa đúng cách và ưu tiên sử dụng hợp lý sẽ giúp bé nhận được trọn vẹn giá trị từ sữa mẹ, đồng thời giúp mẹ yên tâm rằng công sức của mình luôn được trân trọng đúng nghĩa.