Cách bảo quản sữa mẹ khi không có tủ lạnh, mẹ bỉm cần biết

Sau khi hút sữa ra, việc bảo quản đúng cách là bước vô cùng quan trọng để giữ trọn vẹn dưỡng chất và an toàn cho bé yêu. Nhiều mẹ bỉm vẫn còn lúng túng không biết nên để sữa ở nhiệt độ nào, giữ được bao lâu hay cách chia sữa sao cho tiện dùng mà không lãng phí. Đừng lo lắng, xem ngay cách bảo quản sữa mẹ sau khi hút ra chi tiết trong bài sau !

1. Vì sao việc bảo quản sữa sau khi hút lại quan trọng ?

Việc hút và bảo quản sữa mẹ không chỉ dành cho những mẹ chuẩn bị quay lại công việc sau thời gian nghỉ sinh, mà còn là cách để bé luôn được hưởng trọn nguồn dinh dưỡng quý giá từ sữa mẹ trong nhiều tình huống khác nhau.

• Khi ngực mẹ căng tức, hút sữa ra sẽ giúp giảm đau, giảm áp lực và ngăn ngừa tình trạng tắc tia sữa.
• Với những bé bú mẹ chưa tốt, mẹ vẫn có thể hút sữa ra để con được bú bằng bình, vừa tiện lợi, vừa đảm bảo dinh dưỡng.
• Nhờ có sữa trữ sẵn, chồng hoặc ông bà có thể phụ mẹ cho bé bú, giúp mẹ có thêm thời gian nghỉ ngơi.

• Việc hút sữa đều đặn còn giúp bầu ngực được rỗng, kích thích cơ thể tạo thêm sữa mới, duy trì nguồn sữa dồi dào.
• Trong trường hợp mẹ phải tạm ngưng cho bé bú trực tiếp (do dùng thuốc hay phải nhập viện), sữa trữ sẵn sẽ trở thành “cứu cánh” để bé vẫn được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ.

Mỗi buổi sáng trước khi đi làm, mẹ có thể vắt và trữ sữa càng nhiều càng tốt. Trong ngày, khi cảm thấy ngực căng, mẹ tiếp tục vắt rồi bảo quản đúng cách để mang về cho bé. Duy trì thói quen này không chỉ giúp bé có sữa mẹ đầy đủ, mà còn giúp mẹ giữ được nguồn sữa ổn định và lâu dài.

2. Sữa mẹ vắt ra để bên ngoài được bao lâu ?

Sữa mẹ vốn chứa rất nhiều dưỡng chất quý giá giúp bé phát triển toàn diện. Trong đó có đường (cả dạng đường đơn và đường đôi) – thành phần giúp bé dễ hấp thu nhưng cũng rất dễ lên men, nhanh biến đổi khi để ngoài môi trường. Ngoài ra, chất đạm trong sữa mẹ gồm nhiều loại acid amin phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ, song lại là “mảnh đất màu mỡ” để vi khuẩn sinh sôi nếu sữa để ngoài quá lâu.

Khi sữa mẹ bị biến chất, bé uống vào có thể gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy hay nhiễm khuẩn đường ruột. Vì vậy, việc tuân thủ đúng thời gian bảo quản là vô cùng quan trọng.

Theo khuyến cáo của WHO, UNICEF và Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam:

• Sữa mẹ vắt ra để ngoài được tối đa 1 giờ ở nhiệt độ phòng cao (trên 26 độ C) hoặc tối đa 3-4 giờ ở nhiệt độ phòng mát (dưới 26 độ C)
• Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh (khoảng 4°C): dùng trong vòng 2–3 ngày.
• Bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh: có thể giữ được khoảng 3 tháng.
• Nếu có tủ đông chuyên biệt (< –18°C): thời gian bảo quản có thể lên đến 6 tháng.

3. Hướng dẫn cách bảo quản sữa mẹ sau khi hút trong tủ lạnh

Để bé luôn được bú nguồn sữa tươi ngon và an toàn, mẹ nên chú ý một vài nguyên tắc quan trọng khi bảo quản sữa sau khi hút:

Dùng bình hoặc túi trữ sữa chuyên dụng. Ưu tiên loại sạch, có nắp đậy kín, chất liệu an toàn như thủy tinh hoặc nhựa không chứa BPA. Mẹ tránh dùng túi nhựa thường hay chai nhựa có ký hiệu tái chế số 7 vì có nguy cơ chứa BPA, không tốt cho sức khỏe của bé.

Ghi ngày, giờ hút sữa trên từng bình hoặc túi để tiện theo dõi, đồng thời sử dụng theo nguyên tắc “vắt trước – dùng trước”.

Bảo quản đúng ngăn: Nếu dự định cho bé bú trong vài ngày, mẹ để sữa vào ngăn mát tủ lạnh (3–5 ngày). Nếu muốn trữ lâu hơn, mẹ cho vào ngăn đá (3–6 tháng, tùy chất lượng tủ lạnh/tủ đông).

Làm lạnh càng sớm càng tốt. Mẹ không nên để sữa ngoài môi trường quá lâu. Ở nhiệt độ phòng mát (dưới 26°C), sữa mẹ chỉ nên để tối đa 3 giờ; nếu nhiệt độ cao hơn thì an toàn nhất chỉ để trong vòng 1 giờ. Sau khoảng thời gian này, sữa dễ bị mất chất và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Sữa mẹ để tủ lạnh có bị mất chất không ?

Khi bảo quản trong tủ lạnh, sữa mẹ vẫn giữ được gần như toàn bộ dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của bé. Tuy vậy, một số kháng thể tự nhiên như vitamin C hay tế bào bạch cầu có thể giảm nhẹ theo thời gian, nhất là nếu sữa để quá lâu.

Để giữ được chất lượng sữa tốt nhất, mẹ nên chú ý đến vệ sinh dụng cụ vắt sữa, dùng bình hoặc túi trữ sữa chuyên dụng đã tiệt trùng, và cho sữa vào tủ lạnh ở nhiệt độ dưới 4°C ngay sau khi vắt.

Sữa mẹ vắt ra để ngoài có cần hâm nóng không ?

Nếu mẹ vừa vắt sữa xong và bé bú ngay thì không cần phải hâm nóng, vì lúc này sữa vẫn còn ấm áp, gần giống với nhiệt độ cơ thể mẹ. Tuy nhiên, sau khoảng 15–25 phút, sữa sẽ nguội dần. Để bé bú thấy dễ chịu hơn, mẹ có thể chuẩn bị một tô nước nóng vừa đủ rồi đặt bình sữa vào để ủ ấm nhẹ nhàng, đưa sữa về mức nhiệt phù hợp. Cách này vừa an toàn, vừa giúp bé bú ngon miệng hơn mà không làm mất đi dưỡng chất quý giá trong sữa mẹ

4. Cách bảo quản sữa mẹ khi không có tủ lạnh

Có những lúc mẹ hút sữa ở công ty hay đi ra ngoài mà không có tủ lạnh để trữ, mẹ đừng quá lo lắng. Hoàn toàn có thể chuẩn bị sẵn túi giữ nhiệt kèm theo đá lạnh, sau đó xếp xen kẽ các túi sữa với những viên đá để làm lạnh hiệu quả hơn.

Một cách khác là dùng tô hoặc thau có nước đá lạnh, rồi đặt túi hoặc bình sữa vào ngâm. Cách này cũng giúp sữa được giữ mát tạm thời, hạn chế vi khuẩn phát triển. Tuy nhiên, mẹ cần thường xuyên kiểm tra và bổ sung đá khi đá tan hết, để đảm bảo sữa luôn trong tình trạng an toàn.

Tuy nhiên đây chỉ là giải pháp tạm thời khi không có tủ lạnh. Vì vậy, khi về đến nhà, mẹ nên cho sữa vào ngăn mát hoặc ngăn đông càng sớm càng tốt để duy trì chất lượng và dưỡng chất quý giá cho bé yêu.

5. Cách vận chuyển sữa mẹ trữ đông đi xa

Đôi khi mẹ có chuyến đi du lịch, về quê hoặc đơn giản là muốn gửi tặng sữa cho những mẹ khác đang thiếu sữa cho con. Trong những tình huống này, việc bảo quản và vận chuyển sữa mẹ đúng cách là điều rất quan trọng, vừa giúp giữ được chất lượng dinh dưỡng, vừa đảm bảo an toàn cho bé khi sử dụng.

Điều đầu tiên bạn nên làm là cho sữa trữ đông cứng trước. Sữa đông sẽ giữ lạnh được lâu hơn so với sữa chỉ để ngăn mát.

Đến lúc di chuyển, hãy chuẩn bị một chiếc thùng xốp hoặc túi giữ nhiệt. Tuỳ số lượng sữa, bạn có thể bỏ thêm đá lạnh, đá khô hoặc túi gel giữ nhiệt. Đá khô thì giữ được lâu hơn, còn đá thường thì dễ tìm và tiện lợi. Một mẹo nhỏ là xếp xen kẽ túi sữa và đá để nhiệt độ lan tỏa đều, sữa sẽ mát lâu hơn.

Trong điều kiện này, sữa có thể giữ được nhiệt độ tương đương ngăn mát tủ lạnh trong khoảng 8–10 tiếng, đủ để bạn yên tâm khi đi đường dài. Tránh để tiếp xúc với ánh nắng hay nơi có nhiệt cao sẽ làm đá tan nhanh ảnh hưởng đến sữa.

Khi đến nơi, việc đầu tiên bạn nên làm là cho ngay sữa vào ngăn mát hoặc ngăn đông tủ lạnh. Nếu sắp xếp được ngăn riêng để hạn chế mở ra mở vào nhiều lần thì càng tốt.