Bật mí cách nhận biết sữa mẹ rã đông bị hư chỉ trong vài giây

Khi nuôi con bằng sữa mẹ và phải trữ sữa trong tủ lạnh, nhiều mẹ bỉm thường lo lắng nhất là không biết sữa rã đông còn dùng được hay đã bị hư. Bởi nếu cho bé bú phải sữa hỏng, bé có thể gặp vấn đề về tiêu hóa, thậm chí nguy cơ nhiễm khuẩn. Thực tế, có một số dấu hiệu rất dễ nhận biết giúp mẹ phân biệt sữa rã đông còn tốt hay đã hỏng. Hiểu rõ những dấu hiệu này sẽ giúp mẹ yên tâm hơn và bảo vệ sức khỏe của bé yêu tốt nhất.

1. Cách nhận biết sữa mẹ rã đông bị hư

Có nhiều dấu hiệu giúp mẹ dễ dàng nhận biết sữa mẹ sau khi rã đông đã bị hỏng. Một trong những đặc điểm dễ thấy nhất chính là mùi và vị của sữa.

Sữa mẹ có mùi lạ – Dấu hiệu rõ rệt sữa bị hỏng

Thông thường, sữa mẹ nguyên chất có màu trắng ngà, mùi thơm dịu nhẹ, không chua, không tanh và khác hoàn toàn so với sữa động vật hay sữa công thức. Nếu khi mở túi hoặc bình trữ sữa, mẹ ngửi thấy mùi chua, tanh, hắc hoặc khó chịu, không còn mùi thơm thoang thoảng quen thuộc, thì chắc chắn sữa đã bị quá hạn và hư hỏng.

Nguyên nhân khiến sữa mẹ bị chua, hỏng

Chế độ ăn uống của mẹ: Ăn nhiều thực phẩm có mùi tanh nồng (cá, dầu cá, tỏi, ớt, đồ cay nóng…) có thể ảnh hưởng đến mùi vị sữa.

Dùng thuốc kháng sinh: Một số loại thuốc mẹ sử dụng sẽ làm thay đổi mùi vị tự nhiên của sữa.

Vệ sinh chưa sạch sẽ: Nếu vùng ngực không được vệ sinh kỹ, sữa rò rỉ ra ngoài dễ tạo môi trường cho vi khuẩn, nấm mốc phát triển, từ đó làm sữa có mùi khó chịu.

Bảo quản sai cách: Không trữ lạnh ngay sau khi vắt, để sữa quá lâu trong tủ lạnh, hoặc dùng máy hút – bình trữ sữa không đảm bảo vệ sinh… đều có thể khiến sữa bị hỏng.

Với những trường hợp sữa có mùi lạ do bảo quản sai cách, mẹ tuyệt đối không nên cho bé bú để tránh nguy cơ rối loạn tiêu hóa và nhiễm khuẩn.

Sữa mẹ có hiện tượng nổi váng không tan

Trong sữa mẹ luôn chứa hàm lượng chất béo cao, vì vậy việc sữa mẹ khi rã đông có lớp dầu màu vàng là hiện tượng bình thường. Khi lắc nhẹ bình và thấy lớp váng hòa tan trở lại với sữa, điều này chứng tỏ sữa vẫn còn tốt. Mẹ chỉ cần hâm ấm bằng cách thủy là có thể cho bé sử dụng bình thường.

Ngược lại, nếu đã lắc kỹ nhưng lớp váng vẫn tách biệt, nổi lềnh bềnh trên bề mặt, không thể hòa tan, thì đây là dấu hiệu sữa đã bị hư hỏng do để quá hạn. Trường hợp này, mẹ không nên cho bé bú, mà cần bỏ đi để đảm bảo an toàn cho con.

Ngoài ra, khi rã đông cũng có những cặn trắng trong sữa mẹ lắng xuống đáy bình. Đây là cặn sữa và là hiện tượng bình thường, thường gặp khi mẹ uống ít nước khiến sữa đặc hơn và khó tan. Chỉ cần mẹ bổ sung đủ nước mỗi ngày, tình trạng này sẽ cải thiện và sữa vẫn hoàn toàn có thể dùng cho bé.

Bảo quản sữa quá thời gian

Sữa mẹ sau khi vắt chỉ có thể sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định, tùy vào điều kiện bảo quản (nhiệt độ phòng, ngăn mát hay ngăn đá). Vì vậy, để dễ theo dõi, mẹ nên ghi chú ngày và giờ vắt sữa ngay trên túi hoặc bình trữ sữa. Khi cần, chỉ việc lấy đúng túi theo thứ tự, rã đông và hâm ấm lại cho bé dùng.

Nếu sữa đã quá hạn bảo quản, mẹ nên bỏ đi ngay thay vì tiếc nuối, bởi lúc này sữa có thể đã mất chất dinh dưỡng hoặc nhiễm khuẩn, gây ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa và sức khỏe của bé.

Bé không chịu bú

Trong 6 tháng đầu đời, bé thường có vị giác rất nhạy cảm và bú khá thường xuyên. Vì vậy, nếu sau khi rã đông, mẹ cho bú mà bé từ chối, quấy khóc hoặc nhè sữa ra, thì nhiều khả năng vị sữa đã thay đổi và sữa không còn đảm bảo chất lượng. Đây cũng là một trong những dấu hiệu phổ biến cho thấy sữa mẹ có thể đã bị hỏng, mẹ nên kiểm tra kỹ và không ép bé bú để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của con.

2. Bé uống phải sữa mẹ bị hỏng có sao không ?

Giai đoạn sơ sinh là lúc các cơ quan, đặc biệt là hệ tiêu hóa của bé còn rất non nớt. Vì vậy, nếu chẳng may bé uống phải sữa bị hỏng, hậu quả có thể khá nghiêm trọng:

Tiêu chảy: Sữa bảo quản không đúng cách dễ nhiễm khuẩn, nhanh bị chua, ôi thiu. Khi uống phải, đường ruột của bé sẽ bị rối loạn, dẫn đến đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi và khó chịu.

Nôn mửa: Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể để tống độc tố ra ngoài. Triệu chứng thường xuất hiện sau vài giờ uống sữa hỏng, khiến bé mệt mỏi và dễ mất nước.

Co thắt dạ dày: Những cơn đau bụng dữ dội từng cơn khiến bé quấy khóc, bỏ bú, thậm chí tím tái. Đây là dấu hiệu đường ruột bị kích thích mạnh do sữa ôi thiu.

Ngộ độc thực phẩm: Trường hợp nặng, bé có thể bị nhiễm độc tố từ sữa hỏng, dẫn đến sốt, đau bụng quặn thắt, tiêu chảy nhiều lần. Nếu không được xử lý kịp thời, bé có nguy cơ mất nước nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Vì vậy, mẹ tuyệt đối không nên tiếc sữa đã hỏng, hãy loại bỏ ngay để bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của bé.

3. Nguyên nhân khiến sữa mẹ bị hư

Sữa mẹ vốn giàu dinh dưỡng nên rất dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường bảo quản. Việc sữa bị hỏng thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân liên quan đến nhiệt độ, thời gian lưu trữ, cách rã đông – hâm lại và vệ sinh dụng cụ. Một vài nguyên nhân phổ biến mẹ cần lưu ý:

Bảo quản sai nhiệt độ hoặc quá thời gian khuyến nghị

Sữa mẹ chứa nhiều protein và chất béo – đây cũng là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi nếu không bảo quản đúng.

• Bảo quản sữa mẹ ở nhiệt độ thường chỉ an toàn tối đa khoảng 4 giờ.
• Trong ngăn mát tủ lạnh, sữa có thể giữ được đến 4 ngày.
• Trong ngăn đông, tùy nhiệt độ, sữa có thể để được 3 – 6 tháng.

Nếu vượt quá mốc này, sữa sẽ dễ bị phân hủy, đổi mùi, đổi màu và mất dinh dưỡng.

Rã đông hoặc hâm sữa sai cách

Sai lầm thường gặp là rã đông sữa mẹ bằng nước sôi trực tiếp hoặc để sữa ở nhiệt độ phòng quá lâu. Nhiệt độ cao đột ngột có thể làm protein biến tính, khiến sữa thay đổi kết cấu và hương vị. Đồng thời, nếu sữa rã đông lâu ngoài môi trường, vi khuẩn sẽ phát triển nhanh chóng, làm sữa hỏng dù trước đó được bảo quản đúng chuẩn.

Nguyên tắc an toàn: Rã đông trong ngăn mát, sau đó hâm bằng nước ấm khoảng 40°C để giữ giá trị dinh dưỡng.

Dụng cụ hút và bảo quản không đảm bảo vệ sinh

Túi trữ sữa, bình sữa hoặc máy hút sữa nếu không được tiệt trùng kỹ sẽ là nơi vi khuẩn xâm nhập. Vi khuẩn này có thể tiếp tục phát triển trong suốt thời gian bảo quản, khiến sữa nhanh hỏng hơn. Do đó, mẹ nên vệ sinh dụng cụ bằng nước rửa chuyên dụng, tráng nước sôi và để khô hoàn toàn trước khi sử dụng.

Sữa tiếp xúc nhiều lần với không khí

Mỗi lần mở nắp túi hoặc bình sữa, vi khuẩn từ môi trường có thể xâm nhập. Việc rót sữa nhiều lần cũng làm nhiệt độ thay đổi liên tục, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi. Tốt nhất, mẹ nên chia nhỏ sữa vào nhiều túi/bình dung tích vừa đủ cho từng cữ bú, hạn chế mở nhiều lần để sữa luôn tươi ngon và an toàn.

Nhìn chung, việc nhận biết sữa mẹ rã đông bị hư không quá khó, chỉ cần mẹ chú ý đến mùi vị, màu sắc, kết cấu và phản ứng của bé khi bú. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, mẹ nên bỏ ngay túi sữa đó để đảm bảo an toàn cho con. Dù tiếc nuối, nhưng quan trọng nhất vẫn là sức khỏe và hệ tiêu hóa non nớt của bé. Vì vậy, hãy luôn bảo quản, rã đông và sử dụng sữa đúng cách để bé được hưởng trọn vẹn nguồn dinh dưỡng quý giá từ mẹ.